Tijdens een drukke werkweek kan het lastig zijn om ruimte te maken voor ontspanning. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat ontstressen kan bijdragen aan verhoogde productiviteit, en dat regelmatige pauzes essentieel zijn voor mensen die lange uren draaien. Een gebrek aan rust kan leiden tot slaapklachten, gezondheidsproblemen en een verlaagd concentratievermogen. In dit artikel bespreken we de beste ontspanningsmethoden, en delen we een tip waar vrijwel iedereen profijt van kan hebben.
Ontspanning is essentieel voor productiviteit
Het voelt misschien tegenstrijdig, maar dat is het niet: pauzes inlassen helpt je juist om je productiviteit te verhogen. De uitleg hiervoor is eigenlijk vrij simpel.
Als we onder druk staan, maken we cortisol aan. Cortisol wordt ook wel gezien als het stress hormoon, en kan tot verschillende klachten leiden zoals slaapproblemen, gewichtstoename en concentratieproblemen.
Cortisol aanmaken hoort helaas bij het dagelijks leven. Wanneer je echter niet goed voor jezelf zorgt door bijvoorbeeld niet te eten en geen pauzes in te lassen, loop je het risico om gevaarlijk hoge cortisolniveaus op te bouwen.
Wanneer we ontspannen maakt het brein stoffen aan waar we veel profijt van hebben, zoals oxytocine en serotonine. Dit helpt je hormoonbalans te herstellen, waardoor je met verhoogde efficiëntie kunt verderwerken.
De voordelen van verschillende soorten vermaak
Er zijn natuurlijk tal van manieren om je lichaam en geest tot rust te brengen, en hier speelt persoonlijke voorkeur een grote rol bij. Toch hebben bepaalde vormen van ontspanning inherente voordelen en eigenschappen, die we kort zullen bespreken.
Online entertainment: gaming en streaming
Online entertainment is misschien wel de populairste vorm van ontspanning van onze tijd. Ongeveer 50% van alle Nederlandse huishoudens heeft een Netflix abonnement, en er zijn ongeveer 8 miljoen mensen in ons land die wel eens online een spelletje spelen.
Er is al aardig wat onderzoek gedaan naar de ontspannende werking van (online) spelletjes. Uit een onderzoek van de Universiteit van Oxford bleek bijvoorbeeld dat gamen goed kan zijn voor mentale gezondheid. Ook kunnen online games een fijne sociale uitlaatklep zijn voor mensen die misschien normaliter moeite hebben met contact maken.
Het aantal beschikbare online spellen is enorm, en je kan dus makkelijk iets vinden wat aansluit bij je interesses. Tegenwoordig zijn er zelfs online poker spellen waar je gratis speelgeld van het casino krijgt en het kan opnemen tegen een live dealer. Deze laagdrempelige vorm van interactie kan bijvoorbeeld ook rust geven aan mensen die moeite hebben met het huis uit komen.
Sport en beweging
Sport en beweging wordt meestal genoemd als een van de belangrijkste bezigheden om stress tegen te gaan. Regelmatig sporten kan je cortisolniveaus flink omlaag brengen. Daarnaast profiteren mensen die genoeg bewegen van een verbeterde slaapkwaliteit en meer vitaliteit.
Toch is het niet compleet zonder risico: lange training sessies zonder voorbereiding kunnen namelijk leiden tot verhoogde cortisolniveaus. Daarnaast is het essentieel om een sport te vinden die bij jou past.
Over het algemeen werkt minder intensieve lichaamsbeweging zoals wandelen, fietsen of zwemmen voor vrijwel iedereen. Een wandelingetje tijdens je pauze kan dus ideaal zijn om je efficiëntie te verhogen!
Vrienden en sociale interacties
Voor veel mensen is afspreken met vrienden de ultieme manier om te ontspannen. Ook hier is aardig wat onderzoek naar gedaan. Volgens ontwikkelingspsycholoog Lisa Schreuders dragen waardevolle vriendschappen bij aan verbeterde mentale gezondheid, en meer weerbaarheid tegen depressie en angsten.
Dat vrienden zo’n positief effect op ons welzijn hebben, heeft voornamelijk te maken met sociale omstandigheden. Volgens de GZ hebben we met name baat bij de mentale en fysieke steun die vriendschappen bieden. Ouderen die een groot sociaal netwerk hebben, zijn volgens de GZ veel vitaler. En vrijwel iedereen profiteert van de adviezen en raad die vrienden kunnen geven.
Een interessante opmerking van de GZ is dat het aantal vriendschappen niet heel veel uitmaakt: het is vooral belangrijk om een mix van verschillende soorten vrienden te onderhouden. Idealiter hebben we vrienden bij wie we terecht kunnen met onze problemen en ons onvoorwaardelijk steunen, maar ook vrienden die ons een spiegel voorhouden en streng kunnen zijn.
Reizen en nieuwe ervaringen
Vakanties en reisjes kunnen ons helpen om ons werk na terugkeer met meer enthousiasme op te pakken. Daarnaast geeft een tijdje vrij van werk ons de ruimte om op onze eigen manier tot rust te komen, wat het een van de beste manieren maakt om burn-out klachten tegen te gaan.
Daarnaast kunnen we door nieuwe ervaring op te doen onze creativiteit stimuleren, wat kan leiden tot nieuwe ideeën op de werkvloer. Tot slot kan een vakantie ons opnieuw motiveren om weer aan de slag te gaan en zorgen voor meer werktevredenheid.
De Pomodoro techniek: methode voor balans tussen ontspanning en werk
De Pomodoro techniek is een simpele no-nonsense methode om langdurig door te werken en je productiviteitsniveau hoog te houden. Dit is hoe het werkt: je zet een timer voor 25 minuten en werkt onafgebroken aan je gekozen taak.
Zodra de timer afgaat, neem je 5 minuten pauze waarin jij alles mag doen wat je wilt (hiervoor zet je ook een timer). Dit schema kan je vervolgens 3 of 4 keer herhalen, waarna je een langere pauze kan inlassen (bijvoorbeeld 30 minuten).
De Pomodoro techniek werkt met name goed voor mensen die last hebben van uitstelgedrag, maar doordat het brein tussen het werken door regelmatig ontspant en cortisolniveaus worden verlaagd kan eigenlijk iedereen hier profijt bij hebben.